Αμοιβές ιδιωτικών έργων: Μια νέα λογική με όραμα σχέδιο και προοπτική
Το ΤΕΕ επιδρά καθοριστικά στις συνθήκες με τις οποίες ασκείται το επάγγελμα του μηχανικού στην Ελλάδα, σε διάφορους τομείς. Μια από τις σημαντικότερες επιτυχείς παρεμβάσεις του είναι η αναθεώρηση των αμοιβών μελετών και επιβλέψεων ιδιωτικών κτιριακών έργων και εγκαταστάσεων, μέσα από την ανάληψη της ευθύνης διαχείρισης της διαδικασίας είσπραξης των αμοιβών. Το κυριότερο, με την προώθηση του σημαντικού αυτού ζητήματος, αναδεικνύεται η ποιοτική στροφή του ΤΕΕ στον τρόπο προώθησης των θεμάτων, με όραμα, μελέτη, σχέδιο και προοπτική.
Το ιστορικό
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 60, η διαδικασία είσπραξης των αμοιβών για τις μελέτες και επιβλέψεις των κτιριακών έργων ήταν αποκλειστική ευθύνη του ΤΕΕ, με βάση το γνωστό ΒΔ του 56. Οι ιδιώτες κατέθεταν την αμοιβή στο ΤΕΕ και το ίδιο την απέδιδε στους μηχανικούς.
Η αύξηση των μηχανικών και των έργων, οδήγησαν στην αδυναμία του ΤΕΕ να ανταποκριθεί σε αυτόν το ρόλο και αυτή η σπουδαία θεσμική του δυνατότητα να παρεμβαίνει στις αμοιβές των μηχανικών παραχωρήθηκε στην Εθνική Τράπεζα. Στη συνέχεια, ο καθορισμός των ελάχιστων αμοιβών των μελετών και επιβλέψεων κτιριακών έργων πέρασε στην αρμοδιότητα του αρμόδιου Υπουργείου (Συγκοινωνιών ή ΥΠΕΧΩΔΕ κλπ)
Οι παλιοί μηχανικοί αναπολούσαν με νοσταλγία τη δυνατότητα που είχε το ΤΕΕ κατά το παρελθόν, ιδιαιτέρως έπειτα από το πάγωμα των αμοιβών που ακολούθησε τις γενναίες αυξήσεις που κατοχυρώθηκαν το 1989. Ως γνωστόν, παρά την πρόβλεψη του νόμου του 1989 για εξαμηνιαία αναπροσαρμογή των αμοιβών, επί 17 χρόνια δεν έγινε καμία αναπροσαρμογή.
Αυτήν τη νοσταλγία των παλιών μηχανικών, το ΤΕΕ ανέλαβε να μετατρέψει σε συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη εφικτή διεκδίκηση.
Από το όραμα και τη νοσταλγία στο αποτέλεσμα
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, το ΤΕΕ απέδειξε ότι όχι μόνο είχε την πολιτική βούληση να προωθήσει το ζήτημα αλλά επιπλέον είχε και την επάρκεια να το προωθήσει με επιτυχία.
- Mελέτησε το ζήτημα, αναθέτοντας σχετική μελέτη σε έμπειρους νομικούς, ώστε να υπάρχει πλήρης νομική υποστήριξη του αιτήματος. Η μελέτη έλαβε υπόψη της το εθνικό και το Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και τεκμηρίωσε το αίτημα σχετικά με την αρμοδιότητα του ΤΕΕ να καθορίζει και να διαχειρίζεται τις αμοιβές των μηχανικών.
- Ενημέρωσε τους Κοινωνικούς φορείς ΓΣΕΕ, ΚΕΔΕΚ, ΕΝΑΕ, Επιστημονικούς Συλλόγους (Δικηγόρων, Ιατρών, κλπ) με τους οποίους έχει συνάψει μνημόνια μόνιμης συνεργασίας, ώστε να επιτύχει την αναγκαία κοινωνική συναίνεση και να προβληθεί ότι η αύξηση των αμοιβών των μηχανικών είναι προς όφελος της ποιότητας των έργων και του πολίτη
- Κινητοποίησε τα μέλη του ώστε αφ ενός να είναι σε θέση οι μηχανικοί να αντιμετωπίσουν συλλογικά κάθε αρνητική εξέλιξη ή κυβερνητική ανακολουθία και αφ ετέρου να συνδυαστεί η αύξηση των αμοιβών με αναβάθμιση του ρόλου του μηχανικού και βελτίωση της ποιότητας των έργων
- Προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας με υποδειγματική τεκμηρίωση και πέτυχε θετική απόφαση
- Αξιοποίησε τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για τη διαχείριση της πληροφορίας και των πληρωμών. Για το σκοπό αυτό, αξιοποίησε την εμπειρία των μελών του Μηχανικών Πληροφορικής Τηλεπικοινωνιών, καταδεικνύοντας για άλλη μια φορά στην πράξη τι σημαίνει ενιαίο ΤΕΕ όλων των κλάδων των μηχανικών
- Υπέβαλε σχετική πρόταση στο πρόγραμμα Κοινωνίας της Πληροφορίας η οποία εγκρίθηκε και υλοποιείται άμεσα
- Ενημέρωσε τα υπουργεία ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΟΙΟ, ΥΠΕΣΔΑ εκτενώς, γραπτά και προφορικά, επιτυγχάνοντας παράλληλα να ενεργοποιήσει τους μηχανικούς στελέχη των υπουργείων, τα οποία συνέβαλαν ουσιαστικά, ανεξάρτητα από την κομματική ή παραταξιακή τους τοποθέτηση
- Ανέλαβε την υποχρέωση και συμφωνήθηκε με το ΥΠΕΧΩΔΕ η σταδιακή εφαρμογή του προγράμματος σε όλη την επικράτεια, με τη δέσμευση να εφοδιαστούν με μέριμνα του ΤΕΕ όλες οι πολεοδομίες με το απαραίτητο λογισμικό και υλικό και με γραμμές ADSL, αξιοποιώντας την υποδομή του ως παροχέας υπηρεσιών Ιντερνετ στους μηχανικούς (Τράπεζα Πληροφοριών ΤΕΕ).
- Προώθησε ήπια αύξηση των αμοιβών κατά 85% ως πρώτο μέτρο προσαρμογής των απαράδεκτα χαμηλών αμοιβών που ισχύουν από το 1989. Η συγκεκριμένη αύξηση προφανώς δεν καλύπτει την απώλεια η οποία έχει επέλθει αλλά σε αυτήν τη φάση, το κύριο ήταν να προωθηθεί η θεσμική κατοχύρωση του ζητήματος και να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν αντιδράσεις ανάλογες με αυτές που υπήρξαν κατά το 1989.
Η προοπτική
Η επιτυχία του συγκεκριμένου εγχειρήματος αποτελεί σπουδαίο κεφάλαιο για τους μηχανικούς και το ΤΕΕ συνολικά και αναμένεται να επιδράσει και σε άλλους τομείς.
Η ανάληψη της ευθύνης καθορισμού του ύψους των αμοιβών των μηχανικών και της είσπραξής τους από το ΤΕΕ, αντιμετωπίζει θεσμικά το ενδεχόμενο παγώματός τους στο μέλλον, ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις ανάλογες με αυτό που συνέβη τα τελευταία 17 χρόνια.
Οι αμοιβές των βιομηχανικών μελετών και επιβλέψεων αλλά και των αμοιβών των μηχανικών που παρέχουν υπηρεσίες σε άλλους τομείς όπως τα έργα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, οι Χωροταξικές και Πολεοδομικές μελέτες, οι εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, η Υγιεινή και Ασφάλεια της εργασίας κλπ μπορούν πλέον να προωθηθούν με ανάλογο τρόπο, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη συνολική αναβάθμιση των συνθηκών απασχόλησης των μηχανικών, όποια ειδικότητα και αν έχουν, σε όποιον τομέα και αν εργάζονται. Στόχος του ΤΕΕ είναι να εξασφαλιστεί ελάχιστη αμοιβή, για οποιαδήποτε υπηρεσία παρέχει ο μηχανικός καθώς όπως αναφέρει η νομοθεσία, η μελέτη και επίβλεψη ενός έργου είναι εργασία πνευματική που δεν εναπόκειται στη διαδικασία της μειοδοσίας, ή όπως αναφέρει ο Κώδικας Δεοντολογίας των Διπλωματούχων Μηχανικών:
«Ο Διπλωματούχος Μηχανικός, υποχρεούμενος να τηρεί αυστηρώς το γράμμα και το πνεύμα των κατωτέρω τιθεμένων κανόνων, οίτινες καθορίζουν τα πλαίσια των βασικών ηθικών υποχρεώσεων, τας οποίας υπέχει εν τι αρμοζούσι εις Επιστήμονα ενασκήσει του επαγγέλματός του. Οφείλει …
- Να λαμβάνη αμοιβήν δια πάσαν προσφερομένην παρ'αυτού υπηρεσίαν.
- Να συμφωνή ελευθέρως την αμοιβή του μετά του εντολέως του, μη υποβιβάζων αυτήν κάτω των ελαχίστων νομίμων ορίων…»
